Süreyya Ağaoğlu'nun Hikayesi.

Cumhuriyet tarihinin ilk kadın avukatı olarak bilinen, Milletvekili Ahmet Bey Ağayev (Ahmet Ağaoğlu)'nun kızı Süreyya Ağaoğlu'nun hikayesi. Mustafa Kemal Atatürk'e de danışmanlık yapan Azeri kökenli Milletvekili A.Ağaoğlu'nun kızı Süreyya Hanım, Hukuk Fakültesine yazılmak ister. Süreyya Ağaoğlu 1921 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne yazılmak istese de ne yazık ki bu 1920 şartlarında pek mümkün olmaz. S.Ağaoğlu,Hukuk Fakültesi isteğinden vazgeçmez sonradan vekil olacak olan Melda ve Bedia Hanım'ın da desteğiyle bu istediğini gerçekleşti

Süreyya Ağaoğlu ve kadın arkadaşları için Hukuk Fakültesinin mevzuatı değiştirilir, Kadınlar için ayrı bir 'Fakülte' açmak zorunda kalırlar. Süreyya Ağaoğlu da yaşadığı tüm zorluğun acısını çıkarmış gibi 1925 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Bölümünü en yüksek dereceyle bitirir. Süreyya Ağaoğlu, Hukuk Fakültesini bitirdikten sonra Ankara'ya ailesinin yanına döner, arkadaşıyla birlikte Adalet Bakanlığında staja başlar. Süreyya Ağaoğlu'nun hayatında yeniden zorluk daha başlar.Öğle Yemekleri. Yemek yenebilecek tek yer mebusların gittiği İstanbul Lokantası'dır. Süreyya Ağaoğlu ve arkadaşı bir müddet işi sandviç ile götürmeye çalışsalar da sonunda pes ederler ve İstanbul Lokantası'nın yolunu tutarlar. S.Ağaoğlu ve kadın arkadaşı için yine bir zorluk çıkmıştır. Bırak Ankara'yı İstanbul'da bir kadının "Lokanta'da yemek yediği" görülmemiştir. Süreyya Ağaoğlu,pes etmez ve İstanbul Lokantası'nın yolunu tutar. O gün tuhaf bakışlar eşliğinde yemeklerini yerler. Kadınlara kimse ilişmez. Süreyya Ağaoğlu'nun yüzüne söylenmeyen laflar, herkes tarafından tanınan babasının kulağına söylenir; "kızınız, lokantada yemek yiyor efendi". Ahmet Bey'in kızı Süreyya Ağaoğlu'nun Lokanta'da yemek yemesi dönemin Başbakanı (Başvekili)Rauf Orbay'a kadar gider. Başbakan Rauf Orbay da durumdan rahatsız olur. Bugüne kadar görülmüş bir şey değildir ki kadının "lokantada" erkeklerin içinde yemek yemesi. Durum iyice karışır. Bir kaç gün sonra Atatürk ve eşi Latife Hanım, Ağaoğlu Ailesini ziyaret ederler. Laf döner dolaşır Süreyya Hanıma gelir. Kızını da üzmek istemeyen Ahmet Ağaoğlu, Atatürk'e durumu anlatır. Süreyya Hanım, Atatürk'ün kendinden yana çıkacağını bilerek lafı üsteler. Süreyya Hanım, Gazi Paşa'nın Lokanta mevzusunda kendisinden yana çıkacağını umarken; Atatürk;"Babanın da, Rauf Bey'in de hakkı var," der. Tam Süreyya Hanım'ın hayalleri yıkılmış, Bakanlıkta çalışırken bir görevli gelir ve "Süreyya hazırlan, Paşa seni yemeğe götürecekmiş" der. Süreyya Hanım, Atatürk'ün yanında mebus ve yaveriyle arabada kendisini beklediğini görür Atatürk; "Latife seni öğle yemeğine bekliyor" der. Otomobil, meşhur İstanbul Lokantasının önünden geçerken Atatürk; "Bugün Sürreyya'yı bize götürüyorum ama yarın buraya gelecek" diye seslenir. Latife Hanım;"Paşa sana yemekte hak verdi ama senin yanında da babanı ezmek istemedi. Eve geldiğinde mebusları arayarak bunu çözün dedi" der. Atatürk, Ağaoğlu Ailesinden geldiğinde Lokantada Süreyya Hanım'ın başına gelenlere çok sinirlenmiş ve derhal bunun çözülmesini istemiştir. Süreyya Ağaoğlu, ertesi gün, Atatürk'ün dediği gibi İstanbul Lokantası'na gittiğinde bir kaç mebus eşinin de lokantada olduğunu görür. Hem Süreyya Hanım (Ağaoğlu)'ın hem de Atatürk'ün girişimiyle kadınlar da erkekler gibi dışarıda yemek yeme hakkına böylelikle kavuşmuşlardır. İstanbul Lokantası, kadın hakları açısından bir milat yeri olmuş, kadınların toplumsal hayattan tecrit edilmemesinin bir nişanesi olmuştur.

Süreyya Ağaoğlu, 5 Aralık 1927'de Ankara Avukat Bürosu'na üye olur. 1 yıl sonra Avukat Lisansını alarak, Türkiye'nin ilk kadın avukatı olur. Kadınlar bir çok şeyi M.Kemal Atatürk'e borçludur bunlardan biri de "bugün komik gelen" erkekler gibi lokantada oturup yemek yeme hakkıdır. Cumhuriyetin ilk kadın avukatı olan Av. Süreyya Ağaoğlu'nun bir özelliği daha vardır. 27 Mayıs'ta tutuklanan Başbakan Menderes'in avukatıdır.